Gepubliceerde artikelen
Nrc.next | De Groene Amsterdammer | De Standaard (B) | AD | Panorama | Pitch
De Groene Amsterdammer – Beleggen is Apenwerk
Met de start van het nieuwe millennium is een beleggingsspecialist opgestaan die jaar op jaar de Amsterdamse Beurs verslaat. Fondsbeheerders van banken zeggen de aan- en verkoopadviezen van het beursfenomeen mee te wegen in hun beleid. Tienduizenden beleggers apen zijn koop- en verkoopgedrag na. Als beurs-goeroe ‘Jacko’ handelt, laten zijn volgelingen miljoenen euro’s rollen.
Hoe flikt die Jacko dat?
Jacko houdt het simpel! Hij ‘bepaald zijn transacties’ aan de hand van gekozen getallen die elk een beursfonds vertegenwoordigen.
Voor zijn startportefeuille selecteerde hij op 1 januari 2000 10 getallen uit een reeks van 75 zonder te weten welke fondsen er achter de gekozen cijfers schuil gingen. Sindsdien koopt en verkoopt hij middels dezelfde numerologie elke twee weken een aandeel. Zijn aandelenportefeuille blijft zo uit tien fondsen bestaan.
Beurshandelaar Jacko bestudeert geen jaarverslagen, volgt geen beleggingsnieuws, interpreteert geen grafieken en extrapoleert geen statistieken. Hij wint slechts. In de vijf jaar dat Jacko belegt heeft hij de Amsterdamse beursindex geklopt met achtereenvolgens 40,7%, 6,6%, 15,7%, 3,1 en 23%. Ook 2005 begint goed, halverwege het jaar ligt hij een procent of 3 voor op de AEX. Zijn aandelenportefeuille is sinds hij begon te beleggen 34% in waarde gestegen terwijl de AEX over dezelfde periode 29% verloor. Spectaculaire cijfers behaald in moeilijke beursjaren.
Op zijn website vragen beleggers zich soms verschrikt af waarom hij tot een bepaalde merkwaardige aan- of verkoop is overgegaan. Hij had toch wel kunnen vermoeden dat dit op een verlies zou uitdraaien! Het doet er niet zoveel toe, Jacko’s gouden grepen compenseren zijn missers ruimschoots. Vlak voordat John de Mol grote hoeveelheden Versatel-aandelen kocht en de koers omhoog vloog had Jacko gekocht. Is de Mol misschien één van zijn fans?
Monkey business
Jacko houdt virtueel kantoor op het internet. Daar kan men zich gratis abonneren op een mailinglist met de gouden Jacko-info, want al zijn aan- en verkopen worden vooraf bekendgemaakt. Wonen doet de beurs-visionair in de dierentuin van Berlijn. Hij is daar geen hoogbegaafd directielid of helderziende oppasser maar gorilla!
De getallen waaruit de aap kiest zijn geplakt op bananen waar hij vreemd genoeg niet zo dol op is. De 155 kilo wegende gorilla die dagelijks zo’n 20 kilo fruit, bladeren en bloemen verslindt deed maar liefst zeven uur over het oppeuzelen van de tien bananen die zijn eerste aandelenportefeuille representeerde.
De dans rond de gouden aap
Beurs-banaanist Jacko bekleedt bij het voor hem opgerichte BeursGorilla de functie van Chief Executive Monkey. Zoals bij menig zoektocht naar een nieuwe topfunctionaris was het vinden van de juiste aap ook geen eenvoudige zaak. Dierenparken weigerde hun medewerking, men vreesde voor verstoring van de rust. Een Berlijnse dierentuin ging onder strenge voorwaarden akkoord.
Verzorgers zien toe dat de aap zich niet overeet of ten prooi valt aan beleggings-stress. Dat laatste zal beslist niet gebeuren. Van de ene keer per veertien dagen dat Jacko uit genummerde bananen kiest is het moeilijk overwerkt raken. Geen aandelenhandelaar heeft zulke relaxte arbeidsvoorwaarden.
Om de toch al stress-vrije gorilla verder te ontlasten is een computerprogramma geschreven wat zijn apengedrag na-aapt. Jacko heeft nml. zo zijn eetgewoontes. Van de hem voorgelegde genummerde bananen pakt hij steevast de eerste twee vlak bij elkaar. Het apen-na-aap-programma belegt goed en is daarmee Jacko’s enige concurrent.
MonkeyDex
Dat laatste is niet helemaal waar. Jacko is niet de enige beleggende aap. De eveneens succesvolle New Yorkse chimpansee Raven ging hem voor. Dierlijke instincten doen het goed op de beurs. Raven’s reputatie is echter minder solide; in tegenstelling tot Jacko verliest hij soms. Jacko eet beter dan Raven gooit.
Evenwel zijn Raven’s prestaties op zijn mist opmerkelijk te noemen. In 1999 gooide hij 10 pijltjes naar een dartbord waarop 133 getallen waren aangebracht die elk een beursfonds representeerde. In een jaar tijd steeg de waarde van zijn bij elkaar gegooide ‘MonkeyDex’ met maar liefst 213%. Daarmee liet hij de Dow Jones en Nasdaq mijlenver achter zich. Op de beursanalisten-hitparade van dat jaar bezette Raven met deze prestatie de 22e plaats tussen 6.000 specialisten! Wall Street stond voor aap.
Wat Jacko kan kan ik ook!
De gorilla belegt volgens de ‘random walk’ theorie, met andere woorden; volstrekt willekeurig. Dat kunt u ook! Er schuilt echter één addertje onder het gras; willekeurig beleggen is moeilijker dan het lijkt. Wat moet een fondsbeheerder verantwoordelijk voor een aandelenportefeuille van honderden miljoenen euro’s met dit apenverhaal? En de privébelegger? Bananen etend en pijltjes gooiend een maandloon verspelen is uitermate pijnlijk laat staan miljoenen verliezen. Met lijvige bedrijfsanalyses in de hand valt een onverwacht verlies wellicht nog enigszins recht te praten, met bananenschillen niet.
Jacko heeft van dit alles geen last van en dat is zijn grote winst. Het ziet ernaar uit dat degenen die geld willen verdienen zich ‘methode Jacko’ ter harte moet nemen. Blijf rustig beursberichten lezen maar laat beleggen over aan uw aap. U gaat ook niet sjouwen als er een ezel is om dat te doen. Waarom dan wel beleggen als een aap dat beter kan. Zelfs de initiatiefnemers van het beleggende-aap-experiment hebben moeten wennen aan het idee. Tot hun grote spijt hebben ze Jacko’s beurshandelingen enkel genoteerd en niet uitgevoerd.
Een aap kan de was doen
En dan de teleurstelling. Jacko is ondanks zijn succes eigenlijk een heel gemiddelde beursspeculant. Dit kan aangetoond worden met de volgende eenvoudige dobbelproef, uit te voeren op een al dan niet gure winteravond. Werp 10 maal een dobbelsteen, tel de gegooide punten op en deel het totaal door het aantal worpen, 10 in dit geval. Herhaal dit een paar maal. Het kan zijn dat u precies het gemiddelde van 3,5 scoort, maar de uitslag kan daar ook ruim boven of ver onder liggen.
Met 1000 worpen is dat anders, het resultaat zal altijd dicht bij het gemiddelde liggen. Tien keer achter elkaar enkel vieren, vijven en zessen gooien; het kan zomaar. Doe dat maar eens na met 100 of 1000 worpen. Theoretisch kan het, en als u over bijzonder veel tijd en geduld beschikt zal het ooit een keer lukken. Deze ‘extreem run of luck’ terzijde gelaten geldt; hoe groter het aantal worpen, hoe minder spectaculair de uitkomst en hoe dichter bij het gemiddelde.
Beleggen is apenwerk
Met genummerde bananen is het niet anders. De manier waarop Jacko zijn voer bij elkaar raapt is even willekeurig als gooien met een dobbelsteen. Heel grappig dat hij zijn eerste twee bananen dicht bij elkaar kiest, maar het helpt niemand bij het beïnvloeden van het proces. Degene die de lijst met genummerde aandelen opstelt kan met geen mogelijkheid voorspellen wat Jacko zal doen. De aap op zijn beurt heeft geen idee wat die getallen op zijn bananen betekenen, laat staan dat hij besef van beleggen heeft. Jacko rotzooit maar wat aan en denkt enkel met zijn maag als hij niet achter zijn vrouwelijke soortgenoten aanzit.
Sinds hij zijn eerste ‘bananenportefeuille’ samenstelde hebben Jacko en het naar hem genoemde computerprogramma zo’n 300 aandelen ge- dan wel verkocht. Nog steeds is de score boven die van de beurs. De periode van beginnersgeluk, als daar al sprake van was, is zo langzamerhand wel voorbij. Jacko’s beleggingsportefeuille moet statistisch gezien ongeveer een gemiddeld gokresultaat geven.
Blijft Jacko winnen dan leidt dat tot slechts één onontkomenlijke conclusie: de gezamenlijke beursbeleggers scoren onder het gokgemiddelde en dat is beroerd slecht. Dit zou betekenen dat beurskennis de belegger eerder achteruit helpt dan vooruit. Het ontbreekt de menselijke beursspecialisten kennelijk aan broodnodige dierlijke intuïtie.
Het zou in dit verband interessant zijn te weten welk resultaat een structureel tegengesteld handelende belegger met zijn fonds zou behalen. Een belegger die koopt als hij ervan overtuigd is dat hij moet verkopen en verkoopt als hij had willen kopen. Een Anti Fonds zogezegd. Zou het Jacko kunnen verslaan?
Zijn beursanalisten dan echt zo funest voor uw portemonnee?
Dat is (nog) niet zeker maar we gaan het meemaken als Jacko bananen peuzelend blijft winnen. Toegegeven, beursanalisten hebben een bijzonder moeilijk beroep, ze worden geacht verstand te hebben van een onoverzichtelijke sentimentmarkt en dat valt niet mee. Ze kunnen jaarverslagen uitpluizen, markten analyseren en grafieken interpreteren tot ze een ons wegen; de beurs doet wat ze wil. Jan en alleman handelt er bij het eerste beste gerucht vrolijk op los. Knoop daar maar eens een touw aan vast.
Beursanalisten hebben het niet gemakkelijk, hun beroep van ligt onder vuur. Na een paar miserabele beursjaren hebben velen hun baan verloren. Waarom zou je zo’n analist ook moeten geloven? Waarom werkt iemand die meent verstand van beurszaken te hebben als loonslaaf voor een bank in plaats van zichzelf rijk te beleggen?
Broodje Aap
Zou op termijn blijken dat Beursfonds Aap toch een mager belegd Broodje Aap is dan staan er nieuwe goeroes op en volgt men die. Sommigen zullen glimlachend terugdenken aan de beursaap op wiens aangeven ze een goed gevulde bankrekening bij elkaar belegde, anderen hebben de boot gemist of zijn op het verkeerde moment ingestapt. Business as usual. En de aap? Hij eet bananen. Voortaan alleen weer ongenummerde. Monkey business as usual.
Gorilla Jacko heeft geen boek over beleggen nodig. Maar wij, gewone stervelingen, kunnen wel een kleine introductie gebruiken, al was het maar om niet ten prooi te vallen aan emotionele en psychische obstakels. Hoe dan ook, het is een onderwerp wat velen bezighoudt. beschrijvingen van alle op de Nederlandse markt verkrijgbare boeken vind je hier
Terug naar De Groene Amsterdammer