Gepubliceerde artikelen
Nrc.next | De Groene Amsterdammer | De Standaard (B) | AD | Panorama | Pitch
Algemeen Dagblad – Rondje Nederland
Jost van Dyk (Britisch Virgin Islands)
Oorspronkelijke versie (waarmee de opdracht is binnengehaald)
Joost van Dyk; misschien ken je wel iemand met die naam, of heet je zelf zo. Zeker in dat laatste geval is de volgende reisbestemming een absolute must; het paradijselijke Caribische eiland Joost van Dyk, een van de eilanden van de Britse Virgin Islands. De naam van het eiland Joost van Dyk wordt ook vaak gespeld als Jost van Dyk en Jost van Dyke. Die dubbele Nederlandse oo is en blijft lastig voor buitenlanders.
Wie was die Joost/Jost van Dyk dat een heel eiland naar hem genoemd werd? Het antwoord; een zeventiende-eeuwse Nederlandse piraat die de eer krijgt de eerste permanente nederzetting in het oostelijke deel van de Cariben te hebben gesticht. Van Dyk en zijn mannen woonden aanvankelijk op het eiland Tortola wat ze gebruikten als uitvalsbasis voor piraterij. Tussen het beroven van schepen door deden de piraten echter ook nog deugdzaam werk; ze verbouwden katoen en tabak en dreven handel.
Vanaf 1615 duikt de persoon van Dyk op in de archieven, als eerste in de Spaanse. Zij zien in de al maar groeiende piratenkolonie van Joost van Dyk een gevaar, maar ondernemen geen actie. Ondertussen groeit de macht van van Dyk zozeer dat hij door de West Indische Compagnie wordt erkent als baas van Tortola. De invloed van van Dyk wordt nog groter als hij zijn diensten verleent aan Admiraal Boudewijn Hendricksz bij een aanval op een Spaanse basis in Puerto Rico. Met die actie verwerft van Dyk de status van ‘privateer’, ofwel een piraat die samenwerkt met overheden. Een soort ‘gedoogpiraat’ zou je kunnen zeggen.
De maat is vol voor de Spanjaarden, en ze besluiten tot een groots opgezette aanval op van Dyk’s roversnest Tortola. Die aanval is succesvol in die zin dat ze het eiland weten te veroveren. De hoofdprijs, piraat Joost van Dyk, ontsnapt echter en vlucht naar het eiland wat zijn naam zal krijgen.
Dat eiland is anno 2011 een relaxed Caribisch vakantieparadijs waar alleen nog de verhalen herinneren aan een roerige geschiedenis. Zichtbare sporen van piraat Joost van Dyk op eiland Jost van Dyk zijn niet te vinden, daarvoor moet je naar Tortola waar de restanten te bezichtigen zijn van forten die Joost van Dyk bouwde; Fort Recovery, Fort George en Fort Charlotte.
Behalve het eiland Jost van Dyke is een klein naburig eilandje naar de Nederlandse piraat genoemd; little Jost van Dyke, in de volksmond Little Jost. Op het eiland Virgin Gorda verwijst Little Dyk’s Bay (Little Dix Bay) naar de Nederlandse vrijbuiter. De naam Virgin Gorda (letterlijk; de dikke maagd) is overigens bedacht door een jolige Colombus die toe was aan een verzetje. Hij vond het eiland lijken op een dikke liggende vrouw.
Algemeen Dagblad – Rondje Nederland
Joost van Dyk / Jost van Dyk
Gepubliceerde versie
Een Nederlandse naam! Ja, maar ook een paradijselijk Caribische eiland (Brittisch Virgin Islands). Naamgever van het zonnige eiland is de 17de-eeuwse Nederlandse piraat Joost van Dyk. De invoed van van Dyk was op een gegeven moment zo groot dat hij als piraat gedoogd werd en samen met een Nederlandse admiraal te strijde trok tegen de Spanjaarden. Die kregen genoeg van die van Dyk en lanceerder een grootschalige aanval op het eiland Tortola wat als het zijne beschouw dwerd. De sluwe Jost van Dyk ontkwam en vluchtte naar het eiland wat tot op heden zijn naam draagt.
De evolutie van verhalen naar uiteindelijke publicatie van Rondje Nederland
zoek de verschillen
De artikelen
Joost van Dyk / Jost van Dyk
Malediven, Samoa, Mauritius, Mauritsstad, Tonga
Tobago, Valdivia, Sint Helena, Bengalen
Phuket, Blup Blup, Kharg, Jan Mayen
Goudkust, Gothenburg, Holambra, Mocka, Agra, Ottawa
De publicatie (PDF-files)
Rondje Nederland, deel 1
Rondje Nederland, deel 2
Terug naar Algemeen Dagblad